Technische vragen

Technische vragen over verduurzamen (door ing. Hans Drost BEd)

We helpen graag!

01

Ik heb het gevoel dat het in huis te vochtig is

Bij onze energiegesprekken nemen we een thermo-/hygrometer mee. Hiermee meten we de luchtvochtigheid in de woning. Teveel vocht zorgt voor een slecht leefklimaat. Een goed binnenklimaat heeft een luchtvochtigheid van tussen de 70 en 40 procent, met een bijbehorende temperatuur van tussen de 18 en 22 gradenC.

Je kunt overwegen zelf een meter aan te schaffen die temperatuur, luchtvochtigheid én CO2 niveau meet (online tussen € 20 en € 60 ). Met een CO2-gehalte tot 800 ppm* is het binnenklimaat goed; tussen 800 en 1200 ppm is ventileren noodzakelijk; tussen 1200 en 2000 ppm ontstaan er negatieve gezondheidseffecten, vanaf 5000 ppm is er gevaar voor de gezondheid.

* Parts per million (PPM) of in deeltjes per miljoen

02

In de winter heb ik condens aan de binnenkant van de ramen

Condensvorming is een veel voorkomend probleem, zowel bij oorspronkelijk dubbelglas als HR++ glas. Vooral in onverwarmde kamers (op de verdiepingen). Maar ook op de verwarmde begane grond speelt het probleem. Condens veroorzaakt op den duur schimmelvorming in de kitranden van de ramen.
In het algemeen geldt, dat condens ontstaat wanneer de temperatuur van kozijn, kitrand of glas aan de binnenkant beneden de 13 graden Celsius komt.

condens op raam

Waar moet je dan op letten?
A. Bij renovatie en houten kozijnen:
Ramen moeten op de juiste manier gemonteerd zijn in de kozijnen. Namelijk door middel van een voldoende brede en hoge kunststofband (beglazingsrubber) die in de sponning van het kozijn aangebracht is, zodat een goede thermische isolatie van het glas wordt verkregen en er geen koude geleiding vanuit het kozijn kan optreden. Deze koude geleiding kan condensvorming aan de binnenkant rondom het glas veroorzaken.


Zo moet de montage van de ramen gebeuren: 

  1. Het glas moet in een brede en hoge rubberen- of kunststofband (met goede isolerende eigenschappen), in vaktaal het beglazingsrubber, geplaatst worden. Veel glasbedrijven willen deze rubberen band niet gebruiken. Dit komt vooral omdat het vaak lastig is om de band goed te monteren in de hoeken van de kozijnen. Er is tegenwoordig kit beschikbaar die, wat thermische isolatie betreft, hetzelfde effect geeft als een rubberen band. Er zijn van deze kit twee soorten: laat dié kit toepassen die niet overschilderbaar is!
  2. Tussen deze band en het kozijn moet in de sponning rondom een paar millimeter ruimte zijn voor luchtcirculatie om de kunststofband.
  3. Aan de buitenkant van het kozijn moeten dan aan de onderkant twee openingen aanwezig zijn voor de luchtcirculatie.


Extra verwarmen of veel ventileren, om de condensvorming tegen te gaan, zijn symptoombestrijding en geven geen oplossing voor de oorzaak.
Een ander voordeel van deze montage is dat in de zomer bij heet weer de ramen voldoende speling hebben om uit te zetten, zodat er geen (thermische) breuk in het glas kan optreden.

B. Bij nieuwbouw en kunststof kozijnen:
Kunststof kozijnen hebben intern vaak een metalen frame voor de stevigheid. Het nadeel hiervan is dat dit de koude naar binnen geleidt en hierdoor kan condensvorming aan de binnenkant rondom het glas optreden. Tegenwoordig kun je kiezen voor met glasvezel versterkte frames die veel betere thermische isolerende eigenschappen hebben.

Een andere nieuwe ontwikkeling is de TGI®-Spacer. Dit is een kunststof afstandhouder in de spouw van HR++ glas, die de aluminium afstandhouder vervangt. Deze heeft een lagere warmtegeleiding en beperkt de koudegeleiding naar het glas. Zie bijvoorbeeld Pilkington voor meer informatie.

03

Het is nooit lekker warm als we op de bank zitten

Koude "trek"

Bewoners voelen vaak een onbehaaglijke koude luchtstroom als zij op de bank zitten. Dit komt vooral voor bij relatief grote raamoppervlakken van een schuifpui. Op warmtefoto’s die wij maken, wordt een oppervlaktetemperatuur aan de binnenkant van de ramen gemeten van 14 tot 16 graden. Terwijl de temperatuur aan de onderkant van het glas wel 9 tot 11 graden kan zijn. Wanneer we in deze gevallen een ‘temperatuur doorsnede’ van de woonkamer maken, dan is de temperatuur bij de schuifpui bijvoorbeeld 15 graden en bij de thermostaat 21 graden. Het bankstel staat hiertussen in. Er ontstaat dan een natuurlijk circulatiepatroon van de koude van het raam (koude daalt), terwijl de lucht aan de bovenkant wordt aangevuld met de warmere lucht die bij de radiatoren of vanaf de vloer opstijgt. Hierdoor ontstaat er een constante ‘koude trek’ op kniehoogte, wat het koude gevoel veroorzaakt. 

warme trui, wanten, verwarming
Convectorput

Bij schuifpuien zijn er geen radiatoren aanwezig die anders de ramen opwarmen en de koude val tegengaan.
Vele woningen hebben vloerverwarming en sommige hebben een convectorput vóór de schuifpui. Het komt nogal eens voor dat deze convectorputten onvoldoende warmte afgeven. Deze lijken vaak het ondergeschoven kindje van de verwarmingsinstallatie. Laat het functioneren van de convectorput nakijken. Vaak is er een ongelijke temperatuurverdeling in de lengterichting over de put en geeft deze te weinig warmte af (zie ook punt 4b: installeer radiatorventilatoren op de convectorput).
Vraag drie vrijblijvende offertes aan bij gespecialiseerde bedrijven, waarbij die onder andere moeten kijken naar:
ontluchting, temperatuur van het uitstromende water in verhouding tot het instromende water (bij een goede warmteoverdracht moeten die 80 procent in waarde verschillen) en de stroomsnelheid van het water.


Gordijnen sluiten.

Een andere mogelijkheid om de koude trek tegen te gaan is de (rol)gordijnen op tijd te sluiten. Veel bewoners laten de gordijnen tot laat open voor het uitzicht.
Met de warmtecamera kunnen we laten zien dat een gesloten rolgordijn gauw 4 graden scheelt. De ramen zijn dan 15 of 16 graden, terwijl de temperatuur op het rolgordijn 19 tot 20 graden is.


Extra aandachtspunt bij vloerverwarming:

Uit onze ervaring blijkt dat sommige bewoners niet tevreden zijn met vloerverwarming. Dit komt vooral voor in kamers waar vloerkleden aanwezig zijn. Terwijl de vloerbedekking wel geschikt is voor vloerverwarming, blijken deze vloerkleden de warmte tegen te houden. Dit is met de warmtecamera duidelijk waarneembaar. Met deze camera kun je de lussen van de vloerverwarming in de vloer duidelijk onderscheiden. Wanneer dat niet het geval is bij een vloerkleed en je het vloerkleed een stuk optilt, dan ziet de camera een grote rode vlek op de plaats van het kleed. Een advies is hier dan om twee vloerkleden toe te passen: een voor de winter (waarbij de nadruk ligt op het doorlaten van de vloerwarmte) en een voor de zomer (waarbij de nadruk ligt op kleur en vorm, zodat het vloerkleed past in de leefomgeving).

04

Hoe kan ik het beste uit m’n radiatoren halen?

Temperatuurschommelingen

Veel huizen worden verwarmd met radiatoren. De temperatuur van de radiatoren is vaak 60 tot 70 graden bij de aanvoer en (bij goed functioneren) rond de 50 graden bij de retourleiding. Zodra de radiatoren aan staan is de ruimte afhankelijk van hun stralingswarmte en zal het enige tijd duren voordat de ingestelde temperatuur in de hele ruimte bereikt wordt.
Wanneer we in deze situatie een ‘temperatuur doorsnede’ van de woonkamer maken, dan is de temperatuur bij de (bovenkant van de) radiatoren 60 graden en bij de thermostaat 21 graden. Hierdoor ontstaat er vaak een oncomfortabel gevoel in de kamer door de grote temperatuurschommelingen (door het aan- en uitschakelen van de radiatoren).

radiator
Voor een meer gelijkmatige temperatuurverdeling door de kamer kun je naar twee zaken (laten) kijken:
  1. Controleer de hysterese van de thermostaat:
    Wanneer de verwarming aan het opwarmen is, dan zal deze uitgeschakeld worden bij het bereiken van de ingestelde temperatuur op de plaats waar de thermostaat hangt (bijvoorbeeld 21 graden). Dit is echter nooit precies de exact ingestelde waarde, maar zal afhankelijk van de inregeling (en de gevoeligheid van de thermostaat) 1 of 2 graden hoger zijn, stel 23 graden. Daarna koelt het huis af en daalt de temperatuur langzaam beneden de ingestelde waarde (21 graden) waarop de verwarming weer inschakelt. Dit laatste is weer afhankelijk van de inregeling en kan bijvoorbeeld 18 graden zijn. De hysterese is het verschil tussen de uitschakel- en inschakeltemperatuur, dus in dit voorbeeld 23 – 18 = 5 graden. De hysterese kan nooit 0 zijn, want dan zou het systeem steeds in- en uitschakelen (pendelen). Een hysterese van 4 of 5 graden kan aanvoelen als een ‘koude val’ en een koude luchtstroom veroorzaken. Om aan uw comfort te voldoen moet de installatie zo ingeregeld worden dat u het behaaglijk heeft, dit is bijvoorbeeld bij een hysterese van 2 graden. In hoeverre dit technisch mogelijk is hangt onder andere af van de gebruikte apparaten en materialen.
    Het resultaat van deze controle kan zijn dat de (oorspronkelijke) thermostaat vervangen moet worden.
  2. Installeer radiatorventilatoren. 
    Hierdoor gaat de opwarming van de woonkamer een stuk sneller en zal er ook een meer egaal temperatuurverloop in de woonkamer ontstaan. U bespaart hiermee zo’n 2 tot 3 GJ per jaar (40 tot 60 m3 gas).
    Kijk hiervoor op websites (o.a.         speedcomfort.nl), ook bij bouwmarkten. Meestal zijn er aanbiedingen en hier vindt u ook nadere uitleg. Let op de maten voor dubbele plaat radiatoren (5 of 7 cm).
    Als u punten spaart bij Vattenfall (Nuon), dan kunt u in de Nuon-shop daarvoor (met bijbetaling) radiatorventilatoren krijgen (mits voorradig natuurlijk).
    Deze radiatorventilatoren kunnen ook op de convectorput gemonteerd worden voor een effectievere warmte opbrengst.


05

Ik wil een warmtepomp aanschaffen, maar zie door de bomen het bos niet meer

Lucht-Lucht Warmtepomp (LLW) / Airco
  1. Indien u overweegt om koeling toe te passen of in de toekomst de cv-ketel te laten vervangen, dan is een Lucht-Lucht Warmtepomp (LLW) (ook wel airco genoemd) daarvoor een zeer goede oplossing. Deze LLW kan zowel koelen als verwarmen. Er zijn modellen met één buiten-unit en meerdere binnen-units (tot 5 stuks).
    Laat u zich vooral deskundig adviseren om het juiste model met de juiste capaciteit voor uw woning te selecteren. Wij adviseren om eerst een energiescan uit te laten voeren om de warmtelast van uw woning te bepalen, zodat u de juiste verwarmingscapaciteit van de warmtepomp kunt kiezen.
    Niet alle installatiebedrijven zijn op de hoogte van de juiste installatie en werking van een LLW.
    Vraag in ieder geval bij verschillende bedrijven drie vrijblijvende offertes aan.

  2. Een LLW heeft ook een voorziening voor warm water nodig. Hiervoor zijn tegenwoordig warmtepomp boilers op de markt die heel zuinig in energie zijn ten opzichte van elektrische boilers. Ook hiervoor geldt om u deskundig te laten informeren en om minstens drie vrijblijvende offertes aan te vragen.

  3. Als u kiest voor warmtepomp apparatuur, dan is het aan te bevelen om zonnepanelen te laten installeren om de elektrische energie te compenseren. Om dan uiteindelijk wel goedkoper uit te zijn wat energieverbruik betreft.

  4. Een alternatief voor een nieuwe cv-ketel betekent nogal wat.
    Om volledig van het gas af te gaan is een warmtepomp tot nu toe het beste alternatief. Bij een collectieve aanpak zijn warmte opslag (geothermie) of een warmtenet andere alternatieven.
    Maar als de investering meegenomen wordt, dan blijkt dat, om bij renovatie gasvrij te worden, deze investering vele malen hoger is dan de kosten van een nieuwe cv-ketel. Voor nieuwbouw ligt dit anders, omdat dan direct vanaf het begin met alles rekening kan worden gehouden, bijvoorbeeld het dakoppervlak en de richting van het dak voor het aantal benodigde zonnepanelen.

  5. In de praktijk worden er nog steeds veel cv-ketels verkocht en geïnstalleerd in de bestaande bouw (100.000 in 2021). Denk er bij een cv-ketel wel aan om koolmonoxidemelders (CO-melders) te installeren! Kijk voor meer informatie op de website van de brandweer, vooral wat betreft de juiste montageplaats en –hoogte.
    Naast deze CO-melders moeten er ook rookmelders in huis geplaats zijn (vanaf 1 juli 2022 verplicht op elke verdieping).

  6. Er wordt tegenwoordig veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van hybride warmtepompen. Deze worden naast de bestaande cv-ketels gemonteerd en nemen voor het grootste deel de verwarming over. Alleen bij zeer koude dagen springt de cv-ketel bij. De cv-ketel blijft wel al het warme tapwater verzorgen.
    Er wordt in de discussie over de hybride warmtepomp nogal eens vergeten om te wijzen op het compenseren van de elektrische energie ervan door zonnepanelen. Alleen met zonnepanelen wordt er een aanzienlijke besparing gerealiseerd in het energieverbruik.
    NB: bij de investering in een hybride warmtepomp moet dus ook de investering van zonnepanelen meegenomen worden.

06

Waar moet ik op letten als ik zonnepanelen wil hebben?

  • Er zijn veel bedrijven (bedrijfjes) actief in de zonnepanelenmarkt. Hieronder zijn bedrijven die uit zijn op een snel verdienmodel. Om de serieuze bedrijven eruit te halen is het van belang dat u zaken gaat doen met die bedrijven die vooraf een vertegenwoordiger (technisch medewerker) bij u thuis langs laat komen om de situatie met u te bespreken. Naar aanleiding van dit bezoek wordt dan de offerte opgesteld.


  • Uw doel moet zijn om drie vrijblijvende offertes te verkrijgen die u met elkaar kunt vergelijken.
installeren zonnepanelen


Een goede offerte bestaat uit een aantal onderdelen:
  1. Aparte vermelding van de prijzen van de zonnepanelen, de omvormer, eventueel power optimizers (zie punt 4), het installatiemateriaal, arbeidskosten, kosten voor een eventuele betonboorder voor het doorvoeren van de bekabeling naar de meterkast op de begane grond en (eventueel) het inhuren van een hoogwerker.
    Er moet niet opstaan dat eventueel meerwerk achteraf doorberekend wordt, want bij het bezoek bij u thuis van de vertegenwoordiger kan deze alles opmeten en opnemen en verwerken in de offerte. Dus geen verrassingen achteraf!

  2. Het aantal zonnepanelen moet afgestemd zijn op uw jaarlijks elektriciteitsverbruik (het gemiddelde van de afgelopen 3 jaar).
    Waarbij u voor de toekomst rekening kunt houden met het toepassen van een warmtepomp en/of een laadpaal.
    Tegenwoordig zijn er laadpalen op de markt die ook kunnen terug leveren.

  3. Het bedrijf moet u een keuze geven welke zonnepanelen uw voorkeur hebben, made in China, made in Taiwan of made in Europe. Niet alleen de prijs is belangrijk, maar ook de kwaliteit en de garantietermijn.

  4. Vanuit technisch oogpunt is het aan te bevelen om te kiezen voor power optimizers, dat wil zeggen dat de panelen parallel aangesloten worden (en niet in serie). Mocht er een probleem zijn met een paneel, dan blijven de andere panelen gewoon functioneren.

  5. Tegenwoordig worden zonnepanelen aangeboden met micro-omvormers, wat betekent dat elk paneel een eigen omvormer heeft.
    Zoals met alles geldt ook hier dat alles voor- en nadelen heeft.
    Wanneer u uw elektrische aansluiting wilt laten verzwaren (van 1x25 ampère naar 3x25 ampère) dan kunt u het beste kiezen voor een centrale drie fase omvormer, met de mogelijkheid om accu’s op te laden.
    Mocht u een laadpaal overwegen, kies dan voor een drie fase laadpaal die ook kan terugleveren (van de auto naar het net).

  6. Het bedrijf moet aangeven hoe u uw zonnepaneleninstallatie aanmeldt bij de energieleverancier en moet een App leveren waarmee u de opbrengst kunt monitoren (dagopbrengst, maand en jaaroverzichten). Voor dit laatste heeft u een internetaansluiting voor de omvormer nodig.

  7. De installatie moet aangesloten worden op een aparte groep van de groepenkast in de meterkast op de begane grond. Dus niet laten aansluiten op het wasmachine/droger-stopcontact, wat sommige bedrijven voorstellen.
    Vanaf januari 2023 zijn zonnepanelen vrijgesteld van B.T.W.


07

Komt er nog meer bij kijken als ik all-electric wil gaan?

  1. Bij warmtepomp apparatuur wordt vaak gezegd dat die energie bespaart ten opzichte van de bestaande gasapparatuur. Echter, de energiebesparing zal alleen substantieel zijn wanneer er tegelijkertijd zonnepanelen geïnstalleerd worden om de elektrische energie van de warmtepomp te compenseren, c.q. zelf op te wekken. De installatie van zonnepanelen moet dus meegenomen worden in het investeringsplaatje (zie ook punten 05-3 en 05-6).

  2. Bij het vervangen van het gaskooktoestel door een inductie kookplaat, wordt vaak niet vermeld dat het nodig is om de elektrische aansluiting te verzwaren van 1x25 ampère naar 1x35 ampère of naar 3x25 ampère wanneer de inductiekookplaat aangesloten wordt op 2 dan wel 3 fasen (in dit geval moet óók de groepenkast vervangen worden).
    Maak dan ook, voordat u een inductiekookplaat koopt, een duidelijk investeringsoverzicht van alle kosten die hierbij komen:
    inductiekookplaat + laten verzwaren van de elektrische aansluiting + het (eventueel) laten vervangen van de een fase groepenkast door een drie fase groepenkast. 

08

Vloerverwarming en mechanische ventilatie

Wisselstroompomp laten vervangen door een gelijkstroompomp.

Als een belangrijke energie-besparingsmaatregel willen we aangeven welk onderdeel daarvoor meestal als eerste in aanmerking komt. Dan kijken we naar de circulatiepomp van de vloerverwarming.
Wanneer de circulatiepomp van de vloerverwarming een wisselstroommotor heeft dan heeft die twee tot drie snelheden die een vermogen vergen van 55 tot 80 Watt.
Als we aannemen dat deze pomp 24/7 draait op de hoogste snelheid, dan betekent dit een jaarlijks verbruik van 80x24x365 = 700 kWh.
Dit is natuurlijk een aanname en het werkelijk verbruik zal waarschijnlijk minder zijn, maar we willen ruime gegevens gebruiken om besparingen aan te kunnen geven.


Advies:

Vraag bij verschillende erkende installatiebedrijven, die ervaring hebben met vloerverwarming, drie vrijblijvende offertes aan, om prijzen en voorwaarden (de kleine letters) te kunnen vergelijken.
Het gaat dan om de volgende werkzaamheden, namelijk het laten vervangen van de wisselstroompomp door een gelijkstroompomp, met daarbij een pompschakelaar:

  • Een gelijkstroompomp (kost op internet ongeveer € 250 per stuk), met daarbij een pompschakelaar (ongeveer € 80 per stuk). Deze pompschakelaar regelt aan/uit van de circulatiepomp en in de zomermaanden laat hij de circulatiepomp twee keer per maand draaien om vastzitten te voorkomen.
    Hiermee bespaart u op twee manieren:
    1. Het aantal draaiuren van de circulatiepomp wordt drastisch beperkt.
    2. Het vermogen van een gelijkstroommotor is ongeveer een derde van dat van de wisselstroommotor.

    Dit betekent een investering van ongeveer € 330 aan onderdelen (een gelijkstroompomp met een pompschakelaar), aan installatiemateriaal ongeveer € 80, met daarbij de arbeidsuren om de pomp te laten vervangen (stel een dagdeel @ € 400). Wanneer het bedrijf de onderdelen levert, dan zal de prijs hoger uitvallen (stel € 500). Zodat uw investering ongeveer € 900 zal zijn.

    Wanneer de gelijkstroompomp geïnstalleerd is, dan zal het verbruik neerkomen op ongeveer: 25x12x210 = 63 kWh per jaar (25 Watt, 12 uur per dag en 210 dagen per jaar), dus nog maar 10 procent van het huidige verbruik van de pomp!
    Dat betekent een jaarlijkse besparing voor deze circulatiepomp van ongeveer 90 procent van 700 = 630 kWh. Met de huidige kWh prijs van rond de 65 cent per kWh, is dat een besparing van ongeveer € 410 per jaar.
    Het is een ruime berekening, maar we kunnen stellen dat uw investering binnen drie jaar terugverdiend is.
    Het is natuurlijk aan u de keus of u deze investering wilt doen.


Twee extra bespaarmogelijkheden:
  1. Het komt voor dat oorspronkelijke regelkleppen in de vloerverwarmings-installatie (ook in stadsverwarmingsinstallaties) zowel in de ‘open’- als in de ‘gesloten’ stand energie verbruiken (4 tot 8 Watt). In dat geval kunt u die meenemen in de energiebesparingsmaatregelen door deze kleppen te laten vervangen door kleppen die alléén energie gebruiken om van ‘open’ naar ‘dicht’ te draaien (en omgekeerd).

  2. Als blijkt dat de mechanische ventilatie ook gebruik maakt van een wisselstroommotor, dan loont het op dezelfde wijze als voor de circulatiepomp, om deze te (laten) vervangen door een gelijkstroommotor.
    Bij de mechanische ventilatie moet de hele unit vervangen worden. In principe kunt u op internet zo’n unit bestellen en zelf vervangen, maar daarbij moet u goed opletten dat u de juiste unit koopt.
    U kunt een keuze maken uit onder andere de volgende bedrijven:
    Orcon, Itho of Duco.
    Leidend in deze is het luchtdebiet: aantal m3 per uur, de diameter van de slangen en de positie van de afvoerventielen.
    In principe kunt u de vervanging zelf uitvoeren (als u technisch onderlegd bent en het juiste gereedschap heeft), dat is ook afhankelijk of de huidige box makkelijk toegankelijk is. Let hierbij ook op het soort stekker, 3-polig of 5-polig (Perilex).

    U kunt deze werkzaamheden mee laten nemen in de offerte van de circulatiepomp en dan afwegen wat het beste is in uw situatie.

09

Wij hebben stadsverwarming, maar de kamers zijn nooit behaaglijk

De stadsverwarming in Almere is ruim 40 jaar oud en functioneert niet altijd goed. Bewoners geven dan aan dat zij de woning niet goed warm krijgen.
Onvoldoende doorstroming is de oorzaak van dat probleem. Ergens is een leiding geblokkeerd.
We lezen dan de waardes op het display van de stadsverwarming uit met het volgende resultaat (dit zijn twee praktijkvoorbeelden):

Waarneming 1:

Voor een goede warmteoverdracht is een verschil van 80 procent tussen aanvoer- en retourtemperatuur nodig. Dus bij een aanvoertemperatuur van 73 graden hoort een retourtemperatuur van ongeveer 58 graden, zodat het verschil uitkomt op 15 graden. In de praktijk wordt een verschil van zo’n 21 graden gehanteerd, wat betekent dat de retourtemperatuur minstens 52 graden moet zijn en niet de 37 graden zoals hier waargenomen.
De gemeten waterdoorstroming van 7,3 ltr/h is veel te laag. Die moet bij een goed functionerend verwarmingssysteem rond de 310 ltr/h zijn.

In deze woning heeft een monteur
van Vattenfall
de warmte unit vervangen.

Waarneming 2:

Bij een aanvoertemperatuur van 70 graden hoort een retourtemperatuur van ongeveer 56 graden, zodat het verschil uitkomt op 14 graden. In de praktijk wordt een verschil van zo’n 21 graden gehanteerd, wat betekent dat de retourtemperatuur minstens 49 graden moet zijn en niet de 33 graden zoals hier waargenomen.
De gemeten waterdoorstroming van 76 ltr/h is veel te laag. Die moet bij een goed functionerend verwarmingssysteem rond de 310 ltr/h zijn.

In deze woning heeft een monteur van Vattenfall het filter in de warmte unit gereinigd, waardoor de doorstroming verbeterd is en de verwarming weer goed functioneert.

10

Algemene opmerkingen

  1. Temperatuur cv ketel
    Laat de cv-ketel (het verwarmingsdeel) afstellen op 60 of 55 graden, in plaats van 70, 80 of 90 graden, zoals die van de fabriek komt. Hiermee bespaart u energie.
    Laat het warmtapwater deel van de cv-ketel instellen op de ECO-stand en niet op de Comfort-stand. Hiermee bespaart u ook energie.
    Met beide ingrepen zult u enkele honderden m3 gas per jaar besparen.

  2. Het waterzijdig  laten inregelen van de cv-ketel.
    Afhankelijk van de installatie is het vaak mogelijk om met waterzijdig inregelen energie (en dus gas) te besparen. Een erkende installateur (bijvoorbeeld het bedrijf dat uw cv-ketel jaarlijks onderhoudt) kan dit uitvoeren.
    Wat er gedaan wordt, is het op elkaar afstemmen van het vermogen van de cv-ketel met dat van de radiatoren, oftewel vraag en aanbod op elkaar afstemmen en optimaliseren. Dit kost gewoonlijk een aantal uren, waarbij de waterdoorstroming door het hele systeem geoptimaliseerd wordt.
    Vraag wel drie vrijblijvende offertes aan bij erkende bedrijven om te kunnen vergelijken en in te schatten of het de investering waard is.

  3. Isolatie.
    Breng radiatorfolie op de muur achter alle radiatoren aan (te koop in bouwmarkten). Er is ook folie beschikbaar die achter op de radiator geplakt kan worden. Het hangt ervan af wat makkelijker uitvoerbaar is.

  4. Ventilatie.
    Naast isolatie is het belangrijk om de ventilatie in de woning in de gaten te houden. Zorg ervoor dat er altijd minimaal één ventilatierooster boven de ramen open staat.

  5. Isolatie van spouwmuur en kruipruimte.
    Er wordt tegenwoordig nogal eens bij bewoners op aangedrongen om de muren en vloeren (extra) te laten isoleren. Het gaat dan om isolatie van de spouwmuur en de kruipruimte. Hiertoe worden er folders rondgedeeld of komt er een vertegenwoordiger aan de deur.
    Voor woningen die na 1990 gebouwd zijn, is dit in het geheel niet nodig! Deze zijn al voldoende geïsoleerd, want deze hebben een isolatiefactor van 2,5 (de zogenaamde Rc waarde).
    Tegenwoordige nieuwbouwwoningen hebben een isolatiefactor van 5 (hogere waarde dan 5 heeft geen zin omdat dat niet meer zal isoleren; zelfs een hogere waarde dan 3,5 is al niet nodig, omdat dat niet veel winst oplevert).
    Mocht u toch geïnteresseerd zijn om een woning (van na 1990) extra te laten isoleren, laat dan eerst een energiescan uitvoeren. Met deze scan kan de warmtelast van de woning bepaald worden en kan worden berekend hoeveel de winst op de stookkosten zal zijn wanneer de isolatie verhoogd gaat worden van 2,5 naar een hogere waarde. Zodat u kunt bepalen of het de eventuele investering waard is.


11

Welke duurzaamheidsinvestering is eigenlijk rendabel?

Een aantal uitgangspunten om hierbij te overwegen zijn onder andere:
  • Wilt u op termijn van het gas af?
  • Hoeveel wilt u investeren in de woning?
  • Elke vernieuwing/ingreep heeft voor- en nadelen.


Stel dat u de komende 15 jaar rond de € 30.000 aan energiekosten gaat betalen. Dan kunt u overwegen om dit bedrag dit jaar te investeren om all-electric te gaan (bijvoorbeeld met een lucht-lucht warmtepomp, een warmtepompboiler, een inductiekookplaat, het laten aanpassen van de elektriciteitsaansluiting en zonnepanelen te laten installeren).
De dimensionering moet dan zo zijn dat u de komende 15 jaar geen energierekening heeft (zo geheten: ‘nul op de meter’), omdat u alle energie zelf opwekt.
Dan is de terugverdientijd van uw investering 15 jaar en heeft u daarna geen energiekosten meer.
Wanneer we alleen naar de kosten kijken, dan is het duidelijk dat het aanschaffen van een nieuwe HR cv-ketel vele malen goedkoper is. In de jaren daarna kunt u de bovengenoemde punten stapsgewijs laten uitvoeren afhankelijk van uw voorkeuren en financiële mogelijkheden.

12

Hoe moet ik mijn elektriciteit opslaan in batterijen?

Wanneer de salderingsregeling in de toekomst vervalt, moet elke zonnepaneelbezitter de opgewekte elektrische energie verdelen over de eigen woning en de opslag in batterijen.
Op dit moment (augustus 2023) is dat nog kostbaar – de kosten voor een batterij installatie zijn hoger dan de installatie van de zonnepanelen.

Wat komt er allemaal bij kijken?

In de vele artikelen over dit onderwerp staat vrijwel nooit het hele verhaal. De indruk wordt gewekt als zou je alleen batterijen hoeven te kopen om de energie op te kunnen slaan. Er komt echter meer bij kijken. En wel het volgende:

  1. Het beste is als eerste stap je elektriciteitsaansluiting te laten verzwaren van 1-fase naar 3-fase (3x25 ampère). Hiervoor is een 3-fase groepenkast nodig en de energiemaatschappij moet de kWh-meter vervangen en twee hoofd-zekeringen bijplaatsen.
    Voor een gemiddelde aansluiting kost een 3-fase groepenkast rond de € 400. De energiemaatschappij rekent ongeveer € 340 (augustus 2023). En je moet rekening houden met de arbeidskosten voor een (gecertificeerde) elektriciën die de groepenkast vervangt.

  2. De batterijen worden het centrum van de energievoorziening van het huis.
    Hun gelijkspanning wordt via een 3-fase hybride omvormer (smart inverter) of         via een 3-fase UPS (Uninterruptible Power Supply) omgezet in 3-fase wisselspanning die via de 3-fase groepenkast het huis van stroom voorziet.
    Wil je je toch een 1-fase omvormer blijven gebruiken, dan moet je oude omvormer vervangen door een omvormer die ook batterijen kan opladen.

  3. Het opladen van de batterijen kan op twee manieren gebeuren.
    Via de zonnepanelen met de hybride omvormer, of via het net. Dit laatste zal gebeuren wanneer er een paar dagen of weken te weinig zonneschijn is om de batterijen op te laden (of indien gewenst tijdens de nachtelijke uren). In de praktijk betekent dit dat er in de meterkast een extra schakelkast geïnstalleerd moet worden, die ervoor zorgt dat:
    - Bij het opladen van de batterijen door de zonnepanelen via de hybride omvormer (die tegelijk het huis van stroom voorziet) de netspanning uitgeschakeld is (er is immers geen salderingsregeling meer, dus terugleveren aan het net levert niets op).
    - Bij het opladen van de batterijen via de netspanning (die tegelijk het huis van stroom voorziet) de hybride omvormer uitgeschakeld is, zodat die niet tussentijds terug kan leveren aan het net.

  4. Laadpaal.
    Als j    e een elektrische auto hebt en er daarvoor een 3-fase laadpaal aanwezig is, kies dan voor een laadpaal die ook kan terugleveren. Deze moet dan ook via de schakelkast aangesloten worden, zodat er geen ongewenste situaties kunnen ontstaan, dat de laadpaal aan het net terug levert (nogmaals: er is geen salderingsregeling meer).
    De accu’s van de elektrische auto voorzien dan het huis van stroom en doen dienst als (thuis)batterijen.
    Je moet er natuurlijk wel voor zorgen dat de accu’s ’s morgens voldoende opgeladen zijn.

  5. Dan is er nog de vraag hoeveel capaciteit er nodig is.
    Het is een goede aanname dat een gemiddeld (all-electric) huishouden ongeveer 10 kWh per dag verbruikt. Dat is natuurlijk afhankelijk van verschillende factoren, maar een goed uitgangspunt om voldoende energie in de batterijen beschikbaar te hebben. Bepaal dus voor hoeveel dagen je energie wilt opslaan. Zoals altijd heeft alles voor- en nadelen. Bij de investering in een batterijopslagsysteem moet je rekening houden met de aanschafkosten, onderhoudskosten en vervangingskosten.
    Die zijn afhankelijk van het aantal dagen je energie wilt opslaan en onafhankelijk van het net wilt zijn.

Het gaat er uiteindelijk om zoveel mogelijk je eigen energie op te wekken en te gebruiken om onafhankelijk van het net te zijn. Je hebt dan nog wel een netaansluiting met kosten voor het (jaarlijks) vastrecht en de elektra die je afneemt op donkere dagen.

Share by: